Saat Türkiye saatiyle 21.00, basından öğrenilen sonuca göre Evet yüzde 51,3, Hayır yüzde 48,7. Henüz yurtdışı oyları açıklanmadı, ek olarak da çok sayıdaki sandıktaki sayıma itiraz var. Bunlar nasıl sonuçlanır bilinmez ama açık olan bir durum bulunuyor: AKP devletin bütün olanaklarını kullanarak kampanya yaptı, açık olarak hayır diyenlere karşı baskı yöntemleri uyguladı, hayır propagandasını elinden geldiğince kısıtlamaya çalıştı ve ek olarak örnekleri basına yansıyan oy kullanma hileleri de bulunuyor…

Bunların ardından yüzde 3 civarında çoğunlukla referandumu kazanmak beklediklerinin çok altında bir başarıdır. Evet ile Hayır arasında yüzde 15-20 fark olsaydı, bu fark baskılar ve seçim hileleriyle açıklanamazdı ama fark çok azdır.

Bu farkın biraz artması ya da azalması anlam taşımaz. Tabii Hayır çoğunlukta olsaydı, küçük bir çoğunluk bile olsa fena olmazdı ama böyle olacak gibi görünmüyor.

Hayır tarafı küçük farkla kaybetse bile önemli kazanımlara sahiptir.

Birincisi: AKP’nin MHP’nin bir bölümünün desteğine rağmen hiç de ezici bir güce sahip olmadığı görüldü.

İkincisi: kaybedebilirlerdi. Seçim kampanyası sırasında bulunduğum yerde en çok karşılaştığım fikir şöyleydi: “yüzde 90 hayır bile çıksa bunlar bir yolunu bulup evet yapar!” Bu anlayışla başladınız mı, kaybetmeyi baştan kabullenmişsiniz demektir ama böyle olmadığı görüldü. Baskının, hilenin de sınırı bulunuyor.

Evet tarafı az farkla kazanacak bile olsa bu kazançla rahat edemeyecekler, ülkede politik istikrarsızlık büyüyecektir.

Bu arada garip taleplerde de bulunmamak gerekir. Mesela hayırcıların ortak tutum geliştirmesi gibi… Hayır cephesi kırk yamalı bohça gibi; CHP, MHP’nin bir bölümü, sosyalistler, Atatürkçüler, tarikatların küçük de olsa bir bölümü bir arada bulunuyor. Referandum için bu durum normal olmakla birlikte buradan hayır vermenin ötesinde ortak bir tutum çıkmayacağı da rahatça görülebilir sanırım. Bu kesimin bileşenlerinin tümü kendi cephesinden itiraz edecek, Başkan’ı hiç ama hiç rahat ettirmeyecek ama bunun ötesinde ortak bir tutum almaları beklenemez. Normali de budur.

Ama istikrarsızlık artacak, bu açıkça görünüyor…

Üstüne artan ekonomik zorluklar da geliyor…

Bu durumda kesin sonuçlar belli olup kazanacak bile olsalar gerçekten kazanmış mı oluyorlar?