Geniş bir alanda oynayan Türkiye alt emperyalizminin konumu –doğal olarak- sürekli değişiyor. Rakipleri bulunuyor ve bunlarla şu veya bu yoğunlukta sürekli çatışıyor.

Türkiye alt emperyalizminin durumu şu veya bu alanda ilerleme ya da gerilemesiyle değil, toplam olarak değerlendirilmelidir.

Mesela Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de “Mavi Vatan” olarak adlandırılan petrol, doğal gaz arama ve bu alanda bir güç olma projesinin sonuna geldiği savunuluyor.

Aynı görüşte değilim ve geçici gerilemeleri son olarak değerlendirmemek gerekir. Türkiye deniz kuvvetlerine büyük yatırım yaptı ve bunu sürdürüyor. Almanya’dan denizaltılar ısmarlandı, gelecek yıl küçük bir uçak gemisinin denize indirilmesi planlanıyor. Türkiye askeri alanda yoğun yatırım yaptığında bunu belirli amaçlar için yapar. SİHA konusunda bunu gördük, deniz kuvvetlerinde de göreceğiz. Mavi Vatan olmaz, başkası olur, ama Türkiye özellikle Akdeniz’de ağırlığını koymak için bu yatırımı yapmaktadır.

Son birkaç ayda Türkiye alt emperyalizminin ilerleme ve gerileme tablosuna bakarsak, alt emperyalizmin sonuna gelindiği görüşünün tutar yanının bulunmadığı görülür.

Suriye’de iyice yerleşti ve bu ülkeden en azından yakın gelecekte çıkmayacaktır, sürekli kalması da kuvvetle muhtemeldir.

Irak’ta durumunu güçlendirdi. Artık esas olarak KPD ile değil, merkezi Irak hükümetiyle de işbirliği yapıyor. Bu ülkeye kredi verileceği açıklandı. Mutlaka Irak başbakanıyla başka anlaşmalar da yapılmıştır, içeriklerini bilmiyoruz.

Türkiye ekonomik etkinliğinin yanı sıra askeri olarak da bu ülkeye iyice yerleşti.

Azerbaycan’da ekonomik ve askeri olarak vardı ama Ermenistan ile savaşla birlikte konumunu oldukça güçlendirdi. Yeni ve büyük ihaleler aldığı gibi ülkeye ek asker ve silah da gönderdi.

Libya’da durum değişmeden sürüyor denilebilir.

Doğu Akdeniz’de ise geri adım atmak zorunda kaldı.

Tablonun tamamına baktığınızda Türkiye alt emperyalizminin geniş bir bölgedeki etkinliğinin zayıflamadığını, tersine güçlendiğini görüyoruz. Bir alanda gerilemek, genelde gerilemek anlamına gelmez.

Alt emperyalizm ve genel olarak emperyalizm gerileyebilir, eski konumunu sürdüremeyebilir. Mesela 1970’li ve 1980’li yıllarda Japonya’nın hızlı yükselmesinden ve özellikle elektronikte ABD’ye rakip olmasından söz edilirdi. Son yirmi yıldır Japonya’nın dünya emperyalist güçleri arasındaki konumu gerilemiş durumdadır.

Aynı şekilde Brezilya, Hindistan, Güney Afrika gibi alt emperyalist ülkeler de gerileyebilir veya ilerleyebilir.

Burada Türkiye gibi geniş bir alanda oynayan alt emperyalist bir ülke için önemli olan toplamın dikkate alınmasıdır. Bir alanda ilerleme veya gerileme geneli belirlemez.