Marx, tarihin sınıf mücadeleleri tarihi olduğunu Fransa’da iç savaşı incelediği yapıtında savunur ve sonraki yıllarda bu belirleme marksizmin temel görüşlerinden birisi olarak kabul edilecektir.

Sınıflar vardır, farklı ve aynı sınıflar arasında mücadele de vardır. Sınıf mücadelesi iki ülkenin burjuva sınıfları arasında da olabilir. Tarihin büyük oranda sınıflar mücadelesiyle açıklanabileceği görüşü ise yanılgıdır. Bu görüş tarihteki önemli gelişmeleri belirli oranda açıklayabilir ama çaresiz kalacağı konular da az değildir.

Yahudi soykırımı tarihin gördüğü en büyük soykırım olarak kabul edilir.

Bu soykırım sınıflar mücadelesiyle açıklanabilir mi?

Bir oranda açıklanabilir. Almanya’da Yahudilerin mallarına el konulması, kamplarda toplanmaları ve katledilmeleri, Almanya burjuvazisiyle Yahudi burjuvazisi arasındaki mücadele bağlamında bir oranda açıklanabilir.

Burada hedef alınan Yahudi burjuvazisi değil, bütün Yahudilerdir.

Bundan daha önemlisi, Almanya’da iktidarda olan Naziler işgal ettikleri bütün ülkelerde Yahudileri ortadan kaldırmaya çalışmışlardır. Bu bağlamda Yahudi soykırımı tek ülkeyle sınırlı değildir, Avrupa çapında soykırımdır.

Bunu sınıflar mücadelesiyle açıklayamazsınız.

Naziler SSCB’ye saldırıp Ukrayna’yı işgal ettiklerinde Yahudi kökenli olanları imha etmişlerdi. 1941’de Babi Yar katliamında binlerce Yahudi öldürülmüştü.

Ukrayna’da öldürülenler burjuva değillerdi ve 1941’de SSCB’de bu sınıfın ancak kalıntılarından söz edilebilirdi.

Marx-Engels döneminde soykırım kavramı yoktu. Tarihte bir halkın toptan sürülmesi, yok edilmeye çalışılması antik dönemden beri vardır ve bunun sınıf mücadelesi kapsamıyla sınırlı kalınarak açıklanamayacağı düşünülmemiştir.

Ermeni soykırımı için de benzer saptama yapılabilir. Burada Ermeni burjuvazisinin mallarına el konulması, burjuvaziyle sınırlı kalınmayarak küçük üreticilerin mallarının da yağmalanması vardır. Bu bağlamda sınıf mücadelesinden söz edilebilir ama soykırımı bu çerçeveyle sınırlı kalarak açıklamak yetersiz kalacaktır.

Bir halk yıllardır yaşadığı yerlerden sürülmüştür, yüksek sayıda can kaybı yaşanmıştır ve bunu sınıflar mücadelesiyle sınırlı kalarak açıklayamazsınız.

Benzer durum Kafkasya’da Çerkezler için geçerlidir. 19. yüzyılda Kafkasya’nın Çarlık Rusya’sı tarafından sömürgeleştirilmesi ve buradaki halkların katliama maruz kalarak yaşadıkları yerlerden sürülmesi sınıflar mücadelesi çerçevesinde kalınarak açıklanamaz.

Tarih sınıflar mücadelesi çerçevesine sığmaz. Çok sayıda başka faktör de vardır ve bunlar bazen sınıflar mücadelesi kadar da önemlidir.

Tarihteki her önemli olayın, kolay genellemelere sapılmadan incelenmesi gerekir.