Oraya gidenler genellikle iki tür değerlendirme yaparlar: bir taraf eksikleri sıralar; şu yok, bu yok diye… Diğer taraf olanları sıralar; şu var, bu var diye…

İki yaklaşım da doğru değildir.

Belirleyici olan eksik olanı veya iyi olanı genelleştirmek değildir; bilançoyu çıkarmaktır. Bu bilanço hayata bakış açınıza göre değişir. Kimisi için son model televizyon önemlidir, kimisi için ise dayanışmacı yanı gelişmiş toplum…

Eksik her ülkede bulunur, önemli olan bilançodur.

Küba ile ABD karşılaştırılamaz. Birinin nüfusu diğerinin yaklaşık 20 katıdır. Ek olarak ABD büyük bir güçtür.

Yine de Küba’da olan ama ABD’de olmayanlar sıralanabilir.

Küba’da siyahın kafasına bastırıp öldüren, ikide bir siyah vuran polis yoktur; ABD’de çoktur.

Sayısını bilmiyorum ama ABD’de çok kişinin sağlık sigortası yoktur, Küba’da vardır.

Bunun önemini son olarak korona nedeniyle ABD’de çok sayıda kişinin ölmesinde de gördük. Siyahların nüfus içindeki oranına göre koronadan ölüm oranı yüksektir.

Yoksul olan daha fazla ölmektedir.

ABD’de kadınlara tecavüz az değildir, Küba’da ise çok azdır.

Keza ABD’de 8-10 kişinin birden öldürüldüğü cinayetlerin yanı sıra tek cinayetler yaygındır. Küba’da çok azdır. Toplu öldürme bildiğim kadarıyla yaşanmamıştır.

Gelelim diğer ülkelere…

Küba başka ülkelere özellikle öğretmen ve doktor gönderir; ABD asker gönderir.

Küba askerleri Angola ve birkaç Afrika ülkesinde kurtuluş savaşına katılmıştır. Che’nin de aralarında bulunduğu 200 Kübalı asker Kongo’da mücadele etmiş ama başarılı olamamıştır.

ABD ordusunun dış ülkelerde ne yaptığını anlatmama gerek yok sanırım.

Hasta bir kişi Küba’ya gelirse ücretsiz tedavi olur, ABD’de ise bunun için servet harcamak gerekir.

Bu kadar yeter sanırım.

Eksikler var, bazıları da kötü eksiklerdir. Mesela Küba koronaya karşı kendi aşısını üretti ama yeterli şırınga yokmuş. Bu eksikliği ABD ambargosuyla açıklayamazsınız çünkü bu ambargoya uymayan ülkeler vardır.

Bu gibi eksikliklerin kısa sürede giderilmesi gerekir ama diğerleri duracak, bazıları halledilince yerine yenileri gelecektir.

Burada politika eksiklerin tamamlanmasında yoğunlaşmamalıdır. Olumlu olanı çoğaltmak ve böylece eksiği bastırmak önemlidir.

Kişilerin hayatında da aynısı vardır. Eksiği olmayan insan yoktur. Birisini tamamlarsınız, başkası çıkar. İnsan daima şu veya bu yönden eksikli olacaktır.

Burada eksiklere kafayı takmak yanlış olur. Önemsenmemelidir demiyorum ama büyük önem verilmemelidir. Asıl önem olumlu yanların geliştirilmesine, pozitif olanın yükseltilmesine verilmelidir. Bu durumda olumlu olan, eksik olanı fazlasıyla bastıracaktır.

Belirleyici olan şu veya bu eksikliği veya olumlu yanı genelleştirmek değildir. Belirleyici olan bilançodur, bunun mümkün olduğu kadar yüksek pozitif olmasıdır.

Bilanço pozitif ise, bu pozitif içinde eksiler de vardır ama artıların varlığı onları fazlasıyla götürmektedir.