Teslim Töre üç yıl önce, 24 Kasım 2019’da hayatını kaybetti. Bu yazıda aradan geçen üç yılda olanlar ve bunlara nasıl yaklaşılması gerektiği üzerinde duracağım.

Ölümünden sonra Teslim Töre’nin 50 yıl kadar önce THKO bünyesinde ve ardından Filistin’de yaptıklarıyla ilgili değişik suçlamalar yayınlandı.

Hiç THKO’lu olmadığım ve Filistin’de de bulunmadığım için bu konularda görüş belirtmem mümkün değildir. Burada Teslim Töre’yi savunanların yanlış davranışını eleştireceğim.

Teslim Töre hakkında yazılanlarla ilgili olarak yanlış bilgiler ve hatta yalanlar varsa, bunları tabii ki açıklayın. Bunun ötesinde Teslim Töre’nin savunulmaya ihtiyacı yoktur.

50 yıldan fazla devrimcilik yapmış, TİP-THKO-Emeğin Birliği-TKEP sürecinin ardından hapse girmiş, çıkınca ülke dışına çıkmak zorunda kalmış, ülke dışında da aktif mücadele içinde bulunmuş bir kişinin savunulmaya ihtiyacı yoktur.

Hataları mutlaka vardır. Sosyalist harekette 50 yıldan fazla bulunup da hataları sıralanamayacak birisini dünyayı arasanız bulamazsınız.

Çok sayıda arkadaşımız 30 yaşına ulaşamadan hayatlarını kaybettiler. Onların fazla hata yapacak zamanı yoktu.

Yapılması gereken yalan ve yanlışları belirttikten sonra Teslim Töre’nin yaptıklarını anlatmaktır. Esas yapılması gereken budur.

Şunu unutmayalım: önemli olan kişinin hata yapmaması değil, tutturduğu ortalamadır.

50 yıldan fazla sosyalist mücadele içinde doğrularınız ve yanlışlarınızla yüz üzerinden 75-80 tutturabiliyorsanız, yeterlidir.

Buna dikkat çekmek gerekir.

Hataların ötesinde Teslim Töre’nin eğitim düzeyi de eleştiri konusu oldu.

Bildiğim kadarıyla kendisi orta ikiden ayrılmadır.

Bunun üzerinde duranlar, elli yıl önceki eğitim düzeyiyle bugünkü arasındaki büyük farkı anlamıyorlar. O günü bugüne taşıyorlar ve yanlış yapıyorlar.

40-50 yıl önce kişinin kendini eğitmesi imkanları bugünkünden fazlaydı.

Daha da öncesine gidersek, Engels lise mezunu değildir; babasının isteği üzerine eğitimini bırakmış ve fabrikanın işleriyle ilgilenmiştir.

Çavuşesku’nun komünist partisinin sorumlu mevkilerine çıktığındaki eğitim durumunu yazsam şaşırırsınız: ilkokul üçüncü sınıf. Daha sonra kendini eğitmiştir.

Yaklaşık 1990 sonrasında ise akademik eğitim olmadan ve önemli yabancı dillerden en az birisini (İngilizce, Almanca, Fransızca) bilmeden kendini eğitmekle fazla ileriye gidilemez.

Bilgiye ulaşmak kolaylaştı, çok sayıda kaynak bulunuyor ama bunları sınıflandırabilecek ön bilgiye ihtiyacınız olduğu gibi, o kaynakları anlayacak düzeyde de yabancı dil bilmeniz gerekiyor.

Teslim Töre’nin akademik eğitim eksikliği son yıllarda belirgin olarak görülüyordu.

Belirttiğim gibi, bu eksiklik 50 yıl öncesinde yine önemliydi ama bugünkü kadar değildi.

Liseyi bitirdiğim 1967’de lise mezunu olmak önemliydi, doğrudan devlet memuru olabiliyordunuz.

En az yirmi yıldan beri ise lise bitirmek fazla anlam taşımamaktadır.

Teslim Töre kendini iyi eğitmişti. Bu eğitim akademik eğitim eksikliğini kapatmıyordu ama orta iki eğitimi düzeyinden oldukça ilerideydi.

Önemli bir yabancı dili bilmemesi eksiklikti.

Doğruları ve yanlışlarıyla Teslim Töre ülkemiz sosyalist hareketinin önemli isimlerinden birisidir.

Asıl önemli olan her eleştiriye cevap yetiştirmek değil, O’nun yaptıklarını ve bunları nasıl yaptığını anlatmaktır.

Deng Xiaoping’i biliyorsunuz. Yıllarca Çin’deki sosyalist mücadele içinde yer alan, Kültür Devrimi’nin önde gelen muhaliflerinden ve hedeflerinden birisi iken, Mao’nun ölümünün ardından –taraftarlarıyla birlikte- kısa sürede partiye hakim olan ve 1978 sonrasında Çin’i dünya çapında bir güç haline getiren süreci başlatan kişi…

Ölümünden önce, sonraki yıllarda biyografisini yazacak olanlara şöyle demişti: “Beni yüzde 30 oranında başarılı bulursanız yeterlidir.”

Genellikle yukarıya doğru abartma yapılır ama Deng Xiaoping aşağıya doğru yapmış.

Bunu yapmasının nedeni hatalarının bilincinde olmasıdır.

Bu durum kendisinin Çin ve dünya tarihine geçmesini engellememiştir.