Kitap Maoizmin Küresel Tarihi’nin yazarı tarafından hazırlanmış: Julia Lovell. Duvar çerçevesinde Çin’in dünyanın geri kalanına karşı tarihi anlatılıyor: Milattan önce 1000 – milattan sonra 2000.

Duvar tek parça değil, bazı parçalar ana duvardan biraz ayrı yapılmış.

Duvarın yapımında imparatorluk Çin’inde hanedanlar arasındaki savaşın da önemli payı bulunuyor. Bir de Moğollar var tabii… Duvarın bir bölümü Gobi Çölü’nün altından geçiyor.

Çin’in kabaca 4000 yıllık tarihinin 19. yüzyıldan 20. yüzyıl ortasına kadarki bölümünde ülke yarı sömürge durumuna gelmiş. Bunun geçmişini de katarsanız 200 yıl diyelim… Kalan 3800 yılda Çin kendisini dünyanın merkezi ve sınırları dışında kalan herkesi de barbar olarak görüyor. İmparatorlar değişiyor, hanedanlar değişiyor, 1911’de Sun Yat Sen önderliğinde demokratik denilebilecek değişim yaşanıyor ama yarı sömürge olmaktan çıkılamıyor; ardından Japon istilasına karşı savaş ve bu arada Çan Kay Şek ile iç savaş, 1949’da komünistlerin iktidara gelmesi ve sonrası…

Çin apayrı bir ülkedir, kimseyi taklit etmesi gerekmez ve yarı sömürgecilik öncesindeki güçlü konumuna yeniden ulaşacaktır.

Bu anlayış yerleşmiş, yönetim ne olursa olsun yerleşmiş.

Binlerce yıl süren bu anlayışın dönemine göre bazı değişiklikler göstererek yerleşmemesi mümkün değildir.

Çin Komünist Partisi’nin özellikle 1980’li yıllardan başlayarak milliyetçiliği tamamlayıcı bir görüş olarak kullanması, bu kullanımın son genel sekreter Xi Jinping döneminde yoğunlaşması, Çin marksizminin tamamlayıcı bir unsuru olmaktan çok, 3000 yıllık yerleşmiş geleneğin sonucudur. Çin milliyetçiliğinin tutmasının zemini var ve tutuyor da…

Değişik ülkelere çok sayıda göçmen göndermiş olan Çin’in ABD’de bir dönem kapısında “köpekler ve Çinliler giremez” yazılı lokantalarla karşılaşması bir halk için katlanılmaz bir durumdur.

Ülkedeki rejim ne olursa olsun Çin’in daima ayrı bir yolu vardı.

Mao’nun farklı sosyalizm denemelerini bu tarih çerçevesinde de değerlendirmek gerekir: Çin tarih ve kültürüne uygun olanı aramak…

Deneme yanılma, düzeltip yeniden denemek ve bu arayış halen sürmektedir.