Mao bu belirlemeyi devrimden önce kırsal alanda kurulan kurtarılmış bölgeler yıllarında yapmıştır. Kadrolar yeni bir sorunla karşılaştıklarında sorunu incelemek, tarihsel gelişimini öğrenmek yerine kitaplardan uygun alıntı arıyorlar ve bu alıntıya uygun olarak zorunu anladıklarını sanıyorlardı.

Hayat kitaplara uymaz, bazen da hiç uymazdı ama böyle durumlarda hayatta karşılaşılan kitaptaki belirlemelere uydurulmaya çalışılıyordu. Sonuç başarısızlık ve bazen da vahim yanlışlardı.

Yemek yapıldığında iyi pişmeyebilir, yağı ve tuzu az ya da fazla olabilirdi. Yemek, kitaptaki alıntı gibi kullanılmaya hazır durumda değildi.

O yıllarda Çin’de okuma-yazma bilen sayısı az olduğu için sorunun kadroların bir bölümüyle sınırlı kaldığı söylenebilir. Devrim sonrasında bu alışkanlık sürer, hatta Mao’da da görülür.

Çin’in ekonomik gelişmesinde Sovyet modeli esas alınır. Bu modelde belirleyici olan tarımdan sanayiye büyük miktarda kaynak aktarılmasıdır. Ağır sanayiye öncelik veren gelişme ancak bu yolla finanse edilebilir.

Kısa sürede kötü sonuçlar alınır çünkü Çin tarımı sanayiye büyük kaynak aktaracak kadar gelişmiş değildir. Ek olarak Çin’de devrim sonrasındaki sanayideki gelişme düzeyi, 1917 sonrasında SSCB’dekinden daha geridir.

SSCB modeli ekonomik gelişme, SSCB’nin büyük teknik yardımına rağmen başarısız olacak ve vazgeçilecektir. Çin’de büyük teknik eleman açığı vardır. Dönemin en ileri teknolojisinin ülkeye gelmesi, o teknolojiyi kullanabilecek yeterli eleman yoksa fazla anlam taşımamaktadır.

Hruşçov döneminde SSCB ile Çin’in arası açılacak, SSCB teknik elemanlarını geri çekecek ve Çin de “İleriye Doğru Büyük Atılım” gibi Mao’nun temelsiz gelişme anlayışına yönelecektir.

Bu anlayışın önemli bileşenlerinden bir tanesi tekniği ve teknik elemanı küçümsemektir. Köylerde demir ve çelik üretimi için küçük fırınlar kurulur. Üretim artar, ülkenin birçok bölgesinde sanayileşme gelişir ama üretim çok kalitesizdir, herhangi bir alanda kullanılması zordur. Büyük israf ve büyük köy komünleri kurulmasına rağmen tarım üretiminin gerilemesi, ardından gelen açlık ve ölümler sonucu bu politika terk edilir.

Mao o kadar yıpranır ki parti başkanlığından çekilmek zorunda kalır.

7000 delegenin katıldığı –sayıya dikkatinizi çekerim- parti konferansında şiddetle eleştirilir ve özeleştiri yapmaya zorlanır.

Mao’ya göre bu gelişme anlayışı parti içindeki karşıtları tarafından sabote edildiği için başarılı olamamıştır.

Ardından Kültür Devrimi gelecektir. Mao partiye karşı liseli ve üniversiteli gençliği, bir oranda da orduyu kullanacaktır. Partideki etkinliği zayıfladığı için partinin yeniden yapılanması gerektiğini savunacaktır.

Okula giden gençler nasıl serbestleşecektir?

Okullar bir yarıyıl tatil edilir, karşı çıkanlar revizyonizmle suçlanır ve Kızıl Muhafızlar serbest kalan bu kitleden çıkacaktır.

Çin’in sosyalizm tarihinin yazılması, SSCB tarihinden daha karışık ve zordur.

Şu anda Mao’nun ölümünün ardından 1970’li yılların sonuna, Çin’de büyük değişimin başladığı yıllara geldim.

Sanırım Eylül’e kadar bitecektir.