Çin sosyalizmi konusunda kitabın temel bölümü bitti sayılır. Şimdi İpek Yolu’nu okuyorum. Eski ve yeni olanını ve ek olarak kara ve deniz İpek Yolu’nu… Ardından yazdığım metni basıp kağıttan okuyacağım, eklemeler yapacağım. Ardından açıklama-tartışma bölümü gelecek…

Çin’in kapitalist –hatta emperyalist- olduğunu iddia edenler neden yanılıyorlar?

Maoizmin tarihteki yeri nedir?

Pazar sosyalizmi ne demektir?

Sosyalizmin yeni tanımı nasıl olabilir?

Bu konularda daha önce de yazmıştım, yeniden daha ayrıntılı yazacağım.

Kitap bitmedi, yeni önemli bölümler yazılması gerekiyor.

Büyük bilgi birikimi gerektiren bölüm bitti, bu nedenle insan rahatlıyor.

Çin hakkında karıştırmam gereken yaklaşık 20 kitap daha var ama belirli bölümlerine bakacağım. Yazdığım bölümlerle ilgili yeni bir şey içerdiklerini sanmıyorum, en fazla yazılan bölümlere bazı bilgilerin eklenmesi gerekebilir.

Çin’den insanların Çin’in gelişme çizgisi hakkında yazdıkları kitaplar var. Almancaya çevrilmişler. Bunları da okumam gerek.

Michael Brie’nin üç kitabını okumam gerek…

Bunlar sosyalizmin yeniden tanımlanması, Lenin ve Çin sosyalizmi hakkındaki kitaplar…

Brie 40 yıl kadar önce Leningrad’da felsefe okumuş, ardından doktora yapmış.

Sosyalizmle ilgili kitabı ise Şanghay’da Fudan Üniversitesi’ndeki derslerinden derlenmiş.

Anlayacağınız okunacak kitaplar az değil ama burada amaç yeni bilgiler edinmek değil, yorumlar üzerinde kafa yormak… Çin konusunda başka bir alana geçtim diyebilirim.

Bilgi olmadan yorum olmaz ama bilgi bölümü bitti sayılır.

Lenin kitabına başladım, yazarın kitaptaki amacı hoşuma gitti: Lenin’in düşünme tarzını anlamaya çalışmak…

Konu yeni bir Lenin biyografisi değil, önemli dönemeçlerde kararlarını nasıl veriyordu, bunun incelenmesidir.

Rudolf Bahro’yu okumam gerek…

1989 Berlin Duvarı kitabını yazarken hakkında temel olarak bilgi edinmiştim ama daha ayrıntılısı gerekiyor. Bahro’nun bütün yazdıklarını, derslerini, konuşmalarını içeren kitabı buldum. Sağ olsun üniversite kütüphanesi… Her kitap bulunmuyor ama aradığınızın en az yüzde 80’ini buluyorsunuz.

Walter Ulbricht ile ilgili yeni bir biyografi kitabı yayınlandı. İçine baktım, bilmediğim bir şey bulunmuyor ya da bazı bilmediklerim önemli şeyler değil…

Bu adamı severim. Sosyalizm, komünizmi hedefliyor bile olsa, ayrı bir toplumsal ekonomik sistemdir belirlemesini DAC’deki iktidar partisi olan SED’nin genel sekreteriyken yapmıştı. Başka bir deyişle; sosyalizm uzun sürer, bu nedenle komünizmin ilk aşaması değil, ayrı bir toplumsal-ekonomik sistemdir. SED politik bürosu Ulbricht’i Brejnev’e şikayet eder. Ulbricht genel sekreterlik görevini bırakmak ve parti içinde sembolik bir göreve –işlevsiz bir parti başkanlığı idi yanlış hatırlamıyorsam- razı olmak durumunda kalır. Yerine Eric Honecker geçer ve SED 1989’a kadar eski çizgisini sürdürür.

Batı ülkelerinde yeni bilimsel-teknolojik devrimin gelmekte olmasına ilk dikkat çekenlerden birisidir. DAC gibi küçük bir ülke ekonomisinin bu yeni devrime hazırlanmak için gerekli yatırımları yapamayacağını söyler ve SSCB ile birlikte yeni bilimsel-teknik yatırımlar yapılmasını önerir; reddedilir.

Gerekçe; kapitalizm üretici güçlerin geliştirilmesinde yeni bir sıçramaya neden olacak bilimsel-teknolojik devrim yapabilecek kapasiteye sahip değildir.

1970’de görevi bırakır, 19 yıl sonra SED yönetimi dünyanın kaç bucak olduğunu görür ama artık çok geçtir.

Hem 1989 Berlin Duvarı kitabında ve hem de videolarda “sosyalizmde 1960’lı yıllar” başlığını taşıyan bölümde, 1989’un birdenbire gelmediğini, bunun geleceğini yaklaşık 20-30 yıl önce görenler olduğunu ama girdikleri mücadeleyi kaybettiklerini anlatmıştım.

Hepsinin savunduğu şöyle ya da böyle pazar sosyalizmiydi.

Bir başka isim Fritz Behrens’tir. Federal İstatistik Dairesi Başkanı; “böyle gidersek 25-30 yıl sonra çökeceğiz” belirlemesini yaptığında 1960 başlarıdır.

Görevden alınır.

Bu ve benzeri insanların yazdıkları her şeyi okumak gerek…

Görüşlerinin hepsine katılmanız gerekmiyor ama bunlar 1989-1990’ı 25-30 yıl önce gören insanlardır.

Görenlerden bir başkası Che Guevara’dır ama onun çözüm yolu farklıdır.

Görüşlerini Küba’da sanayi bakanı iken uygulamış, sonuç alamamıştır.

Sosyalist iktidarlar döneminde reform projelerini, bunlar için yürütülen mücadeleyi bilmiyorsanız, bu tarihi çok eksik biliyorsunuz demektir.

Çok kişi için bu tarihte Stalin’den Gorbaçov’a atlanılır. Arada neler olmuştur, bilinmez.

Çin Komünist Partisi içinde 1949’dan ya da iktidar olunduğundan beri iki çizgi mücadelesi vardır. Bir taraf Liu Shaoqi ve Deng Xiaoping, diğer taraf Mao ve değişik isimlerdir.

Shaoqi, İleriye Doğru Büyük Atılım’ın ardından yapılan ve 7000 delegenin katıldığı parti konferansında yaşanılan büyük başarısızlıktan Mao’yu sorumlu tutan ve parti başkanlığını bırakarak çekilmesini sağlayan kişilerden birisidir. Kültür Devrimi sırasında 71 yaşında ölecektir.

Mao’nun 1976’da ölümünün ardından ikinci çizgi kısa sürede egemen oluyor ve arkası geliyor.

Çin’in 1978 sonrası büyük gelişmesi bu ikinci çizginin ürünüdür.

Şimdi okumalara devam…