Fırat Haber Ajansı'nda bugün yayımlanan yazım aşağıdadır:

İnsan zihni sürekli benzetmelerle düşünür ve bu bir çeşit kolay düşünme tarzıdır. Bildiğiniz bir olgu vardır ve şu anda var olanı da ona benzetirsiniz. Bu yaklaşım kolay anlaşılır olmakla birlikte, önemli hataları içeriyor da olabilir.

Önemli militanları adli bir uygulamayla serbest bırakılan, son habere göre yeniden aranmaya başlayan ama bulunamayan Hizbullah’tan söz ediyorum.

1990’lı yıllarda çok sayıda Kürt yurtseverini ve devrimcisini öldüren Hizbullah, cinayetlerini İslami kesimde kendisine karşı olanlara kadar yaymıştı.

Devlet tarafından desteklendiği herkesin bildiği bir sır durumundaydı ve denetimden çıkmaya başlayınca da devlet operasyonlarıyla karşılaştı.

Hizbullah on yıldan fazla zamandır askeri eylem yapmamakla birlikte örgütlenmesini sürdürdüğü biliniyor.

Hizbullah’ın Kürt özgürlük hareketine karşı etkin olarak kullanılmasıyla, AKP’nin bölgede erimesinin önüne geçilebileceği düşünülüyor.

AKP’nin ve bazı liberal yazarların sürekli uğraştıkları, Kürtlerin arasından ılımlı ya da söz dinler, anlaşabilecek bir seçenek oluşturulması çabası, bu kez Hizbullah üzerinden denenecek gibi görünüyor.

Burada duralım ve Filistin’deki Hamas ile Hizbullah’ın Hamaslaşmasının ya da Kürt Hamas’ı oluşturulmasının benzer ve ayrı yanlarına göz atalım.

Filistin’deki Hamas, İslami bir direniş hareketidir. 1986 yılında Filistin’deki Müslüman Kardeşler’in yaklaşık yirmi yıllık hazırlık çalışmasından sonra kurulan Hamas, El Fetih’e karşı çıkarak Filistin kurtuluş hareketi’ni bölen önemli bir güç olmuştur.

Hamas, Gazze Şeridi’nde etkindir.

İsrail’li askerlere ve sivillere karşı çok sayıda askeri eylemi gerçekleştiren Hamas, İsrail’e karşı mücadelede El Fetih’i uzlaşmacı olarak değerlendirmektedir.

El Fetih, içinde dindarların da bulunduğu ama laik bir kurtuluş hareketiydi.

Hamas ise şeriat devletinin kurulmasını hedeflediğini kuruluş bildirgesinde açıkça belirtmiştir.

Hamas’ın örgütlenmesi ve kitleselleşmesi sosyal ağlar üzerinden gelişmiştir. Halkın derin bir yoksulluk içinde yaşadığı Gazze Şeridi’nde, Hamas; yiyecek bulamamak, hastalık, evsizlik gibi durumlara çözüm bulmak amacıyla dayanışma esasına dayalı sosyal bir ağ örgütlemiştir.

İster silahlı ister silahsız olsun hiçbir dinci örgütlenme toplumda esas olarak dini propaganda temelinde örgütlenmez. Tipik örgütlenme sosyal dayanışma ağları üzerinden gelişir.

Ortadoğu’nun en eski ve deneyimli örgütlerinden birisi olan Mısır’daki Müslüman Kardeşler kitlesel gücünü bu tür örgütlenmeye borçludur.

Sosyal dayanışma ağları hem sivil toplum içindedir hem de belirli kurumlara sahiptir.

Her ikisi de İslamcı örgütün denetimi altındadır.

Güçlü bir grup örgütlenmesi (cemaat) olmadan İslamcı bir hareket düşünülemez.

DEĞİŞEN STRATEJİ

Hizbullah’ın, 1990’lı yıllarda olduğu gibi, devletin himayesindeki cinayetlerine yeniden başlayacağını sanmıyorum. Koşulların değiştiğini, bu yolla sonuç alınamayacağını devlet de, AKP de, Hizbullah da biliyordur.

1990’lı yıllardaki cinayetlerin amacı, PKK’nin özellikle kentlerde kitleselleşmesini engellemekti. Bu amaçla çok sayıda yurtsever öldürüldü.

Şimdi ise koşullar farklıdır. Önemli bir kitleselleşme zaten gerçekleşmiştir ve devlet destekli cinayetler yoluyla bu kitlenin dağıtılması mümkün de değildir.

Bu nedenle Hizbullah’ın eski çizgisine dönmesi beklenemez.

Demokratik özerklik projesini savunan kitleye karşı başka bir kitlesel seçeneğin çıkarılması gerekir.

Böyle bir kitlesel seçenek, açıkça devletin yanında yer alarak bunu yapamaz.

Devletin Hizbullah üzerindeki denetiminin zayıflayacağı, örgütün resmi bazı uygulamalardan farklı tutuma yöneleceği, hatta uygulamaları eleştirebileceği, ama sonuç olarak devletin ve hükümetin çizdiği çerçeveden çıkmayacağı öngörülebilir.

Filistin’de Hamas’ın, başlangıçta İsrail’in de desteklediği bir örgüt olarak, sosyal dayanışma ağları temelinde örgütlenmiş bir hareket olarak El Fetih’e karşı çıkmasının bir benzeri, Hizbullah’ın Kürt Hamas’ına dönüşmesinde de kendisini gösterebilir.

Ne ki, burası Filistin değildir. Bu nedenle sivilleşen ve dini bir seçenek olarak ortaya çıkmaya çalışan Hamaslaşmış Hizbullahın bazı ayırıcı özellikleri de olacaktır.

Birincisi: Filistin’de Hamas, El Fetih’i uzlaşmacı olarak görür ve İsrail’e karşı daha aktif bir mücadeleden yanadır. Uzlaşmalara karşıdır.

Kürt Hamas’ının böyle bir tutuma yönelmesi düşünülemez.

Kürt Hamas’ı, Filistin Hamas’ının önemli bir örgütlenme dinamiğinden yoksun kalacaktır.

İkincisi: Bu durum Kürt Hamas’ının bölgede tek aktör olmamasını da gündeme getirir. Bölgede AKP ile Hamaslaşan Hizbullah arasında rol paylaşımı olacaktır.

Kürt Hamas’ı bölgede AKP’nin uzantısı olarak görüldüğü oranda kaybeder.

Bunu yapmamaya çalışacaktır, ama AKP’ye karşı açık tavır da alamayacaktır.

Kürt Hamas’ının işi epeyce zor…

Üçüncüsü: Bir tarafın demokratik özerklik projesi var. İslamcı tarafın kendi açısından yapabileceği en iyi şey, bu projeyi koyu yeşile boyayarak sunmaktır.

Bir projeyi sadece reddederek fazla ileri gidemezsiniz, alternatif bir projenizin olması gerekir.

Burada da adım atabilmek oldukça zor görünüyor. Çünkü “koyu yeşil” bir projenin olmazsa olmazlarından birisi, kadının toplumsal yaşamdaki konumunun yeniden düzenlenmesidir. Erkek ve kadının çocukluktan başlayarak ayrı sosyalizasyonlarıdır. İki cinsin paylaştıkları toplumsal mekanların olabildiğince ayrılmasıdır.

BDP’nin kadınlar arasındaki etkinliği ve kadın kadrolarının fazlalığı düşünüldüğünde, buna karşı “koyu yeşil” temelde örgütlenmiş başka bir kadın dinamiğiyle çıkmak hayli zordur.

Hizbullah’ın Hamaslaşarak örgütlenebilmesinin tek yolu; Kürtlüğe ve Kürtçeye daha fazla sahip çıkmaktan ve bu sahip çıkışı da güçlü İslami motiflerle yapmaktan geçer. Bu, aynı zamanda, AKP Hükümeti’ne ve devlete karşı daha aktif bir mücadeleyi savunmayı da gerektirir.

Buna da AKP izin vermez!

Deneyecekler, boşluk arayacaklar, bir yöntem tutmayınca ötekine başvuracaklar.

Kendilerine “kurtarılmış bölgeler” yaratmaları ve bu alanlardan başlayarak yayılmaya yönelmeleri de kuvvetle muhtemeldir.

Filistin’deki Hamas da böyle başlamıştı…

Kürt özgürlük hareketine karşı İslami bir seçenek yaratılması çabası yeni değil. Şimdiki deneme rol değiştiren Hizbullah üzerinden yapılacakmış gibi görünüyor.

Kürt halkının güçlü dini duygularını kullanarak devlet ve hükümet yanlısı alternatif bir hareket oluşturulmak isteniyor.

Ama istemek ayrı, istediğini yapabilmek ayrıdır.

Sonuç olarak Kürt Hamas’ının işi oldukça zor görünüyor.