Fransız sömürgeciliğine ve ABD işgaline karşı savaşta Vietkong’un komutanı olan General Vo Noyan Giap 102 yaşında öldü.

Halk savaşına geçiş aşamasında silahlı propaganda birliği terimini ilk kez kullanan, Fransız sömürge ordusunu Dien Bien Fu’da yenerek ülkeden çekilmek zorunda bırakan, ardından Güney Vietnam’daki kukla rejime ve ABD’ye karşı savaşı yürüten, dünyanın bu en güçlü ordusunu yenerek ABD askerlerinde “Vietnam sendromu” olarak bilinen psikolojik rahatsızlığa neden olan Giap artık yaşamıyor.

Vietkong’un ABD ordusuna karşı yürüttüğü savaş, 20. yüzyılın küresel destek bulmuş belki de son savaşıdır. Düşünülebilecek her ülkede Vietkong’u destekleyenler vardı, gösteriler yapılırdı.

1960’lı yılların Türkiye’sinde de aynı durum söz konusuydu.

Che Guevara’nın “İki üç daha fazla Vietnam” sözü Giap’ın kumanda ettiği savaştan esinlenmiştir.

“Bütün hayatımı düşmanı nasıl yenebileceğimi düşünerek ormanda geçirdim” diyen Giap, uyguladığı taktiklerle ABD kurmaylarını şaşkınlık içinde bırakmıştı.

1968 başında gerçekleşen büyük Tet saldırısında Vietkong ağır kayıp vermişti ama Saygon’daki ABD büyükelçiliğine kadar giren Vietkong savaşçıları ABD kurmaylarını çok şaşırtmıştı.

Sonuçta Vietkong sadece kendi ülkesinden değil Laos ve Kamboçya’dan da ABD ordusunun çekilmesini sağlamıştı.

Giap’ın Türkçede tek kitabı yayımlandı: Halk Savaşının Askeri Sanatı.

Kitabın en önemli cümlesi şuydu: “Halk savaşı, politik olarak tecrit olmuş düşmanı askeri olarak yenmek için verilir.”

Bu durumda öncü savaşının amacı da düşmanın politik tecridinin sağlanması olarak tarif edilebilir.

O dönemki yazılarda Giap’ın bu sözlerine sürekli referans verirdim.

 Giap bir yüzyılı yaşamış insandır.

1954’te Fransız sömürge ordusunu yenen, ardından yıllarca ABD ile savaşan ve ülkeden çekilmek zorunda bırakan Giap; SSCB ve sosyalist blokun çözülmesini, sosyalizmin kapitalizme dönüşmesini, Vietnam Halk Cumhuriyeti’nin adı aynı kalmakla birlikte komünist partisi öncülüğünde pazar ekonomisine açılmasını ve ABD ile iyi ilişkiler kurulmasını yaşadı.

Bunları nasıl değerlendiriyordu, bilmiyorum.

Her durumda 20. yüzyılın büyük isimlerinden bir tanesiydi.

Aşağıdaki bağlantıda Giap’ın değişik fotoğraflarını görebilirsiniz.

http://english.vietnamnet.vn/fms/vietnam-in-photos/82593/the-historical-photos-of-general-vo-nguyen-giap.html