Açılış günü eyaletlere göre değişmekle birlikte yarın ya da hafta içinde yüksek okullar açılıyor. Ben zaten devam ediyorum da bu dönem birkaç arkadaş daha üniversiteye yazıldı. İyi bir işe başladılar ve umarım sonuna kadar götürürler.

Sorun 60 yaş üzeri olup da öğrenmekte zorluk çekmek değildir. Tersini bile iddia edebilirim: insanın bilgisi çoğaldıkça daha kolay öğreniyor. Unutmamak, hatırlayabilmek demektir. İnsan yeni öğrendiğini eski bildiklerine bağlayabildiği oranda hızlı öğrenir ve unutmaz.

Bu bizde daha zor ve bu nedenle de ileri yaşta öğrenmenin zor olduğu düşünülür.

Eski bir felsefe profesörü İonna Kuçuradi Türkiye’deki üniversite öğrencilerinde gördüğü en büyük sorunun bilgiyi birbirine bağlayamamak, her şeyi tek tek öğrenmek ve hatırlamak olduğunu söylemişti. Böyle bir özelliğiniz yoksa ya da bilginin bağlantılarını kuramıyorsanız, öğrenmeniz de zorlaşır. Tersine yeni öğrendiğinizi önceden bildiklerinizle bağlayabiliyorsanız, hiçbir bilgi yüzde yüz yeni olmadığı için pekala mümkündür, öğrenmeniz kolaylaşır.

Türkiye’deki eğitim sisteminden geçerek Almanya’ya gelmiş insanların üniversite öğreniminde en büyük sıkıntısı ne yapacağını bilememektir. İki ülkenin yüksek öğrenim sistemleri birbirinden çok farklıdır. Almanya’da bunu öğrenebilmek için bu ülkede lise bitirmiş olmanız gerekir, aksi durumda epeyce zorlanarak öğrenirsiniz.

Almanya üniversitelerinde zorunlu dersler kadar hatta bazı bölümlerde onlardan daha fazla öğrencinin serbestçe seçebileceği dersler vardır. Zorunlu dersleri alacaksınız ve belirli bir krediyi tutturmak için de hangi konuda daha fazla öğrenmeyi planlamışsanız ders seçersiniz.

Türkler kendi başlarına karar vermekte hayli zorlanır, dahası uzun vadeli plan yapamaz. Hangi dersi alırsa alsın bir de ek olarak burada zorlanır çünkü kendisinin ne düşündüğü sorulur. Kendisine bugüne kadar ne düşündüğü sorulmadığı için ayrıca zorlanır. O değişik kişilerden alıntı yaparak bir konuyu anlatmaya alışmıştır, ek olarak kendisi ne düşünmektedir, hiç düşünmemiştir.

Üniversitede okumak için Almanca bilmek yetmiyor, bu değişik sisteme de alışmış olmak gerekiyor.

Sorun diploma değil, üniversite eğitiminin –benimki şimdi üçüncü oluyor- insana kattığı çok şey var.

2000 yılında Alt Emperyalizm ve Türkiye’yi yazdığım zaman iki yıldır üniversiteye gidiyor, politik bilimle sosyal psikoloji okuyordum. İnsanın kendindekini fark etmesi biraz zor olur ama başkaları görebiliyordu. Üniversiteye gittiğin belli oluyor, dediler. Kitapta epeyce geniş ve sistematik bir anlatım vardı. 1975’te TDAS’tan böyle bir anlatıma yabancı değildim ama bu seferki tek konu üzerineydi. Sonra daha da gelişti tabii…

Tek konu hakkında uzun yazmak ya da konuşmak zordur. Şimdiye kadar çok sayıda panele katıldım ve konuşmacıların büyük çoğunluğunun en fazla yarım saat sonra başka konulara geçtiklerini gördüm. Bir konuda derinlemesine bilgi sahibi olmak zor iş, bir sürü konuyu karıştırarak anlatmak daha kolay oluyordu.

17 yıl önce yazılan Alt Emperyalizm ve Türkiye’nin son sayfasındaki belirleme halen geçerliliğini koruyor:

“Türkiye “büyük bölgesel güç” hatta “dünya devleti”ne denk düşen bir dünya görüşünü ülke içinde geniş bir kesime benimsetebilmiştir. Türkiye’nin yayılmacılığının her biçimi halktan büyük destek bulmuştur.”

Bu konuda Özal döneminde gerçekleşenden daha fazlasını AKP ve Erdoğan döneminde görebiliyoruz.

Bir sonraki cümlede ise, “dışardaki başarıyı içerdeki muhalefeti bastırmakta kullanmak”tan söz ediyorum ve AKP döneminde bu özellik epeyce gelişmiş, birçok konuda iç ve dış politikanın arasındaki ayrım kaybolmuştur.

Bu yarı yılda üç ders alacağım. İki tanesinde –sonradan çıkarılan bir uygulama nedeniyle- sınava girmem gerekmiyor. Konuyla ilgili kısa bir konuşma ve/veya kısa bir essay yazmak yeterli olacak. Birisinde ise sınav gerekli ve bu da ev ödevi…

Bakalım, Lenin’in son yazılarından seçmeleri konu alan dersi almayı planlıyorum.