Daha önce yazmıştım; Vietnam-Laos-Kamboçya tarihleri birlikte incelenmek zorundadır. Bunlardan Kamboçya’yı ayırmayı düşünüyorum çünkü ilk ikisi kendisini halk cumhuriyeti veya benzeri bir isimle tanımlarken, Kamboçya bir dönem böyleydi, artık böyle değildir.

Kamboçya’nın ayrı olarak incelenmesi gerekir.

Laos tarihini kolayca öğrenirim diye düşünüyordum. 3-3,5 milyon nüfusa sahip olan bu ülkede sol ve sağ sürekli olarak dışarıdan destekle gelişebilmiş. Sol için (Pathet Lao) Vietnam’ın desteği belirleyici olmuş, sağ için ise esas olarak ABD ve ardından Tayland’ın desteği…

Laos’un bir özelliği daha bulunuyor: etnik kimliğin çok olduğu bir ülke, denilebilir ki nüfusun yarısını değişik etnik kimlikler oluşturuyor. Pathet Lao nasıl örgütleniyor? Köylüye toprak dağıtımı vaadi bulunmuyor çünkü geniş ve nüfusu az ülkede hemen herkesin yeterli toprağı bulunuyor.

Etnik kimlikleri eşit görmek, yeni devletin yapısında herkese yer vermek ve buradan yeni bir ulus yaratmaya çalışmak… Öyle bir ulus ki belirli bir etnik kimlikle tanımlanmıyor.

Laos’ta yıllarca bulunan Vietkong da etnik kimliklerin kültürlerine saygılı davranıyor.

Bunun değişik bir uygulama olduğunu kabul edersiniz.

Farklı etnik kimliklerden yeni bir ulus yaratmak…

İlgili kitapların tümünü okumadım ama şimdiden anlayabildiğim kadarıyla bu süreç bitmemiş.

Benzer durum Güney Afrika’da da bulunuyor. Daha önce tek ulus vardı: beyazlar. Kapitalizm koşulları altında apartheit rejiminin kalkması, siyah burjuvazinin gelişmesi ve beyaz ve siyahı birleştiren yeni bir ulus inşası…

Siyah ve beyaz burjuvazi arasında sorun bulunmuyor.

Laos’ta yapılmaya çalışılan ise herhangi bir etnik kimliğe dayanmayan sosyalist çerçevede yeni bir ulus inşasıdır.

Bu ülkenin 1990’lı yıllardaki ekonomik yöneliminin Çin ve Vietnam’dakine benzediğini kolayca tahmin edebilirsiniz. Kitapta asıl incelemek istediğim bu konudur. Sanırım eşit etnik kimlikler konusu üzerinde ayrıntılı durmam, böyle yapmak konuyu dağıtmak olur. Sadece belirtilir ve incelenmesi ileriye bırakılır.