Kitabın yaklaşık üçte birini yazdım sayılır. Temel konu pazar sosyalizmi olduğu için mesela Vietnam savaşı üzerinde fazla durmayacağım ve sadece az bilinen yönlerini anlatacağım.

Laos’u kaynakların genişliği kapsamında daha fazla anlatmam gerekiyor çünkü ülkemiz sosyalistleri arasında Laos’un haritadaki yerini gösteremeyecek olanlar az değildir.

Kamboçya’dan –Vietnam ile yaşanılan savaş dışında- söz etmemeyi düşünüyordum. Vietnam ordusu Pol Pot iktidarını devirdikten sonra iktidara gelen Vietnam yanlısı eskinin muhalif sosyalistleri tutunamadılar. Kamboçya yeniden krallık oldu, meşruti krallık denilebilir. Burada kraldan çok başbakan belirleyicidir. 2013’te yayınlanan Strongman Hun Sen kitabına göre Hun Sen 30 yıldır başbakandır. Daha önce Kızıl Khemer bünyesinde iç savaşta yer alır, ardından Vietnam’a kaçar. Vietnam ordusuyla birlikte Kamboçya’ya girer, değişik hükümet kademelerinde yer alır ve başbakan olur.

Pol Pot’un Kamboçya Komünist Partisi iktidardan uzaklaştırılınca iktidardaki partinin adı Kamboçya Halkının Devrimci Partisi olur. 1989’da bu parti adını Kamboçya Halk Partisi olarak değiştirir. Komünist partisi değildir ama devletle iç içedir ve bu da onlara geniş yolsuzluk imkanları sağlar.

Kamboçya’yı konu dışı tutmaya karar vermemin nedeni, bir komünist partisi tarafından yapılmış oto-jenosit uygulamasını araştırmak istemiyor olmamdı. Konuyla ilgisi yoktu.

Sonra fikrimi değiştirdim. Kitabın sonunda kısaca Kamboçya’dan da söz edeceğim. Jenosit bölümünü de kısa geçeceğim.

Kamboçya yıllardan beri sosyalist cumhuriyet ya da halk cumhuriyeti olmamakla birlikte yakın tarihte üç ülke birbirine bağlıdır. Vietnam-Laos-Kamboçya birlikte Fransız sömürgesi olmuşlar, Dien Bien Phu’da Fransız sömürge ordusunun yenilmesinin ardından yakın tarihlerde bağımsızlıklarına kavuşmuşlar, Vietnam sosyalist kuzey ve ABD himayesindeki güney olarak ikiye bölünmüş ve ardından ABD ile savaş başlamış.

ABD savaş sırasında Ho Chi Minh tünelleri nedeniyle üç ülkeyi de bombalamış, 1975’te ABD’nin yenilgisinin ardından Vietnam ordusu Saygon’a, Pol Pot güçleri ve Pathet Lao da Kamboçya ve Laos başkentine girmişti.

Tarihleri bu kadar iç içe olan üç ülkeyi –değişik uzunluklarda da olsa- anlatmak gerekirdi.

Kitabın sonuna Kamboçya ile ilgili bir bölüm yazacağım.