Kazım Öz’ün 20 yıllık sinemacılık-yönetmenlik geçmişi var. Belgesel, kurmaca olmak üzere nerdeyse hepsi birkaç ödül almış film-çekimleri bulunmakta. ‘Bir Varmış Bir Yomuş’, ‘Bahoz’, ‘Son Mevsim Şavaklar’, ‘Fotoğraf’ ve en son bir Kürt film klasiği olmaya aday: ‘Zer’ filmi, bunlardan bazıları. Kürt sineması, kurumsal bir şey değil. Devlet sistemi ve dolayısı ile desteği olmadığından, dünyada eşine az rastlanır bir tarzda kendi kurum ve sistemini oluşturmuş bulunuyor.

Kürt sinemacılığı bu tarzı ile dahi dünyada oldukça etkili bir yer edinmiş, örnek yapıtlar çıkarmış ve dünyanın bir çok yerinde sayısız ödüller almayı başarmıştır. Kurumsal vb. destekten yoksun sistem, tamamen yönetmenlerin ve oyuncuların sonsuz özverisi ile yaşam buluyor. Daha çokta yönetmenlerin yorulmaz çabaları ile yol açıyor. Kazım Öz ise bunların nerdeyse en çalışkanlarından.

Azda olsa bireysel katkılar dışında tümden yönetmenin emeği ile oluşuyor ve olduğu yere geliyor. Oysa Kürdistan’da veya yurtdışında bir vakıf kurulsa gereği durumda bu tür kültür sanat projelerine destek vermeleri durumunda yönetmenlerin yükünü azaltarak asıl işlerine yoğunlaşmalarını da sağlar.

Zer filmi oldukça zor şartlar altında yapılmış, bitimden sonrada devletin takip ve sansüründen kurtulamamış bir Kürt klasiği. Dersim katliamından köklerinden koparılan bir babaannenin torununun, ninesinin söylediği türkünün peşine düşmesinin, New York’tan başlayan ve Afyon sürgün bölgesinden Hozat dağlarına giden bir müthiş yol filmi.

Kazım Öz bu filmde anlatımının zirvesine yükselmiş. Kendisi ile bir konuşmamızda, bir çok eksik olduğunu, Kürt sinemasında hala iyi bir gerilla filmi çekilmediğini söylediğinde, filmin ismini ve yönetmenini hatırlamadığım, güzel bir örnek olduğunu anlatmaya çalışırken: ‘Fotoğraf’ isimli filmden bahsettiğim söyledi, o benim filmin dedi. Aynı şey nerdeyse Zer filmi için olmuş. Kazakistan’lı bir izleyici Prag’da filmi izlemiş. Etkisi, Dersim üzerine-Kürt sorunu araştırmalarına ve üniversitede bir araştırma-sunum yapmaya kadar götürmüş. Zer fanklüp kurmuşlar. Hem Zer’in hem de Kazım Öz sinemasının etkisi buradan da anlaşılıyor.

Kürt sineması nerede ve nasıl olursa olsun Kürt ve Kürdistan üzerine yapılmış filmler demektir. Bilindiği gibi, Kazım Öz’de bilinen az sayıda yönetmenlerden birisidir. İlk Kürt filmi: Erivan’da, 9 Kasım 1926’da ‘Zare’ adındaki bir filmdir. Siyah-beyaz sessiz ilk filmdir. Yönetmeni: Hamo Beknazarian’dır.

Bahman Ghobadi, Miraz Bezar, Hiner Saleem, Hişam Zaman ile Yılmaz Güney en öne çıkanlardır. Samira Makmalbah ve Abbas Kirostami Kürd olmamalarına rağmen: ‘Kara Tahta’ ve ‘Rüzgar Bizi Sürükleyecek’ filmleri ile Kürt sinemasının bilinenleri arasında yerlerini almışlardır.

Not: ‘Zer’ için yine bir ilkle karşılaştım,  bir güzel sanatlar öğrencisi filmi izledikten sonra resmini yapmış. Resim nerdeyse filmin özeti gibi.