Yukardaki cümle Che Guevara’nın ikinci eşi Aleida March’a aittir. Aleida kentteki örgütlenmeyle gerilla arasında kuryelik yapmaktadır. Bir gün gerilla alanına geldiğinde yolda jiple giden Che ile karşılaşır. Che durup binmesini ister. Aleida biner ve bir daha inmeyecektir.

Che o sırada politik mülteci durumunda olan Hilda ile evlidir ve bir kızları vardır. Hilda Latin Amerika’nın bir yerindedir, Che’nin görüşlerinin sosyalizm yönünde değişmesi onun aracılığıyla olmuştur. Che savaştadır ve başka ilişkiler doğar.

Santa Clara’da Batista güçlerine karşı büyük operasyonda Aleida da yer alır.

Önceki gün Arte kanalında Che ile ilgili dokümanter filmde kardeşi, oğlu, muhafızı ve hakkında araştırma yapanlar konuştu. Çok sayıda fotoğraf gösterildi.

Muhafızı Che’ye dans etmesini beceremediği için “tahta bacaklı” denildiğini aktardı.

Che’nin kızının bebeklik fotoğrafı da gösterildi ve “benim küçük Mao’m” demesine hak verdim, Mao’ya benziyordu.

Che orta üst gelir grubundaki bir aileden geliyor. İyi eğitim görmüş; doktor olmuş ve bu alanda uzmanlık eğitimi de almış. Ailesiyle arası her dönem iyi olmuş.

Devrimden sonra eski düzenin önde gelenlerinin yargılanması işini üstleniyor. Duruşmalar halka açık yapılıyor ve radyodan da yayınlanıyor. Batista rejiminin önde gelen militanları idam ediliyor, bazılarını Che kendisi vuruyor.

Kanlı bir diktatörlüğün ardından gerçekleşen devrimden sonra başka ne yapılır ki?

Aleida’nın grup içinde fotoğraflarını daha önce görmüştüm. Bu kez Che ile Fidel Castro’nun şahitlik yaptığı evlenme töreninde ve tek başına diğer fotoğraflarını gördüm. Dikkat çekecek derecede güzel bir kadın… Dört çocukları olur. 1988 yılından beri “Che ile ilgili araştırmalar merkezi”ni yönetmektedir.

Bunu duyunca Che Guevara – Kısa Uzun Bir Hayat kitabı bu merkezde yerini alacaktır diye düşündüm. Türkçede Che hakkında yazılan ilk telif kitap olduğunu düşünmemiştim, ama öyleymiş.

Paris Ev İşgalleri yayınlandığında pek ilgi görmedi. 15 yıl kadar sonra baskısı neredeyse tükendi ama yayınlandıktan iki yıl sonra Paris’teki Ulusal Kütüphane’de bulmak mümkündü. Önemli bir kentte yapılmış, basın ve televizyonlara konu olmuş bir işgal eylemini anlatan kitap hemen o kentteki büyük kütüphanede yerini alıyor. Büyüklük böyle oluyor, kendinle ilgili her şeyi topluyorsun.

Che amaçları için yaşıyor. Bunun için arkasında bırakamayacağı bir şey bulunmuyor. Küba’daki sanayi bakanlığını, merkez bankası başkanlığını, eşini ve dört çocuğunu bırakıyor ve amaçlarını kovalamak için gidiyor.

Gitmeden önce eşine, “İstersen hoşlandığın bir adamı kahve içmeye çağırabilirsin” diyor ve o sırada küçük olan ilk kızının hatırladığına göre annesi tepki gösteriyor.

Gidiyor ve dönme ihtimali çok zayıf…

Bolivya’da Che ile birlikte çarpışan ve hayatlarını kaybedenler için Santa Clara’da büyük bir anıt mezar yapılmış. Bolivya’dan getirilen naaşları burada bulunuyor.

Ölümünün üzerinden 50 yıl geçti ama yaşıyor…

39 yaşında öldü, kısa yaşadı ama ömrü uzun oldu!