Böyle bir felsefe var, kitapları da bulunuyor. Mesela Tierphilosophie-Einführung (Hayvan Felsefesi-Giriş). Hafta sonu kütüphaneden bu kitabı alacaktım, zamanım olmadı, şimdi ise öğrenmekten vazgeçtim diyebilirim.

Nedeni önemsiz olmasından gelmiyor. Zihin felsefesinin bölümlerinden birisidir. Kendime dedim ki: işin çok; okuyup yazman gereken bir sürü konu var, videolar da seni bekliyor. Kendini dağıtma…

Sanırım haklıyım.

Hayvanlarla insanları ayıran zihinsel özellikler konusunda felsefe bölümündeyken bir ders almıştım. İnsanın alet yapma becerisi ve bunu geliştirebilmesi… Şempanzelerden çok farklı bir evrime girmesinde belirleyici rolü bulunuyor. Zihin geliştikçe aletler yapıyor, yenilerini yapabildikçe zihin gelişiyor.

Ek olarak alet yapmak belirli bir işbölümünü de gerektiriyor. Mesela yontma taş devrinde bir taşın yontulabilmesi için en az iki kişi gerekiyor: birisi tutacak, diğeri yontacak…

Nerede okuduğumu hatırlamıyorum ama şempanzelerle ilgili bir deneydi.

Çok sayıda şempanze bir arada geniş bir salona kapatılıyor ve davranışları gözleniyor.

İlk sonuç; şempanzeler arasında bazı davranış kuralları kısacası bir çeşit ahlak var. Bir şempanzenin dişisine başkasının asılması iyi karşılanmıyor.

Büyük sonuç: ahlak kuralları dinlerle başlamadı, daha önce vardı.

Dinlerin insanlık tarihindeki en büyük fonksiyonu olarak ahlak kuralları getirmesi görülür. Tek tanrılı dinlerden önceki bütün dinlerde de bu kurallar değişik oranlarda vardır.

Şempanzelerle yapılan deney ahlakın dar anlamda da olsa dinlerden önce başladığını gösteriyor.

Neyse işte; okunması ve yazılması gereken yeterince konu var.

Hayvan felsefesi kalsın!